Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen ve Resmi Gazete’de yayımlandığında yürürlüğe girecek olan Sosyal Güvenlik düzenlemeleri, ne yazık ki bir kez daha “kolay olanın” tercih edildiğini gösteriyor. Sistemdeki yapısal sorunlar yerine, çözüm olarak prim oranlarını artırmak ve teşvikleri budamak seçilmiştir. Bunun bedelini ise her zamanki gibi işveren, çalışan ve kendi primini kendi ödeyen vatandaş ödeyecektir.
Uzun vadeli sigorta kollarında işveren payının %11’den %12’ye çıkarılması, kağıt üzerinde küçük bir artış gibi sunulsa da sahada karşılığı çok nettir: Daha pahalı istihdam, daha az çalışan, daha fazla kayıt dışılık riski. İşverene “istihdam yarat” denilirken, diğer taraftan istihdamın maliyeti artırılmaktadır. Bu açık bir çelişkidir.
Daha da düşündürücü olan ise imalat dışı sektörlerde SGK teşvikinin 4 puandan 2 puana düşürülmesidir. Hizmet ve ticaret sektörü, özellikle küçük esnaf ve KOBİ’ler zaten artan kira, enerji ve finansman maliyetleriyle ayakta durmaya çalışırken, devletin verdiği desteği geri çekmesi ciddi bir güven sorunu yaratmaktadır. Sonuçta toplam SGK prim oranı %36,75 gibi oldukça yüksek bir seviyeye ulaşmıştır. Bu oranla kayıtlı istihdamı korumak giderek zorlaşmaktadır.
İsteğe bağlı sigorta primi oranının %32’den %33’e çıkarılması ise sosyal güvenliğe kendi imkânlarıyla tutunmaya çalışan vatandaşlara adeta “biraz daha zorlanabilirsiniz” demektir. Emeklilik zaten ulaşılması güç bir hedef haline gelmişken, bu artış sosyal devlet anlayışıyla ne kadar örtüşmektedir, sormak gerekir.
Genç girişimcilere yönelik 1 yıllık Bağ-Kur prim desteğinin kaldırılması ise üzerinde en çok durulması gereken konudur. Her fırsatta “gençler girişimci olsun” denilirken, onları ayakta tutan en somut desteklerden birinin sessizce kaldırılması büyük bir çelişkidir. Sahada bu destek sayesinde işini sürdürebilen, vergi mükellefi olmayı başaran yüzlerce genç gördük. Bu düzenleme, gençlere verilen sözlerin ne kadar kırılgan olduğunu göstermektedir.
Prime esas kazanç üst sınırının 7,5 kattan 9 kata çıkarılması da yüksek gelirli çalışan ve işverenlere daha fazla prim yükü getirmektedir. SGK’nın finansman açığı, reformlarla ve etkin denetimle kapatılması gerekirken, yine “daha fazla prim alalım” yaklaşımı tercih edilmiştir. Bu anlayış sürdürülebilir değildir.
Bir mali müşavir olarak şunu açıkça ifade etmek isterim:
Sosyal güvenlik sisteminin sorunları prim oranlarını artırarak değil, kayıt dışılıkla samimi mücadele ederek, adil bir prim yapısı kurarak ve teşvikleri güçlendirerek çözülür. Sürekli artan yükler, sistemi güçlendirmez; aksine sistemi taşıyanları yorar.
Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek bu düzenlemelerin sahadaki etkilerini çok kısa sürede göreceğiz. Ancak şimdiden söylemek mümkündür ki; bu paket bir “reform” değil, yük aktarımıdır. Ve bu yük, yine üretenin, çalışanının ve dürüst mükellefin sırtına bırakılmıştır.
Barış Barışoğlu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Web.tv
Barış Barışoğlu
Sosyal Güvenlikte Fatura Yine Üretene Kesildi
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen ve Resmi Gazete’de yayımlandığında yürürlüğe girecek olan Sosyal Güvenlik düzenlemeleri, ne yazık ki bir kez daha “kolay olanın” tercih edildiğini gösteriyor. Sistemdeki yapısal sorunlar yerine, çözüm olarak prim oranlarını artırmak ve teşvikleri budamak seçilmiştir. Bunun bedelini ise her zamanki gibi işveren, çalışan ve kendi primini kendi ödeyen vatandaş ödeyecektir.
Uzun vadeli sigorta kollarında işveren payının %11’den %12’ye çıkarılması, kağıt üzerinde küçük bir artış gibi sunulsa da sahada karşılığı çok nettir: Daha pahalı istihdam, daha az çalışan, daha fazla kayıt dışılık riski. İşverene “istihdam yarat” denilirken, diğer taraftan istihdamın maliyeti artırılmaktadır. Bu açık bir çelişkidir.
Daha da düşündürücü olan ise imalat dışı sektörlerde SGK teşvikinin 4 puandan 2 puana düşürülmesidir. Hizmet ve ticaret sektörü, özellikle küçük esnaf ve KOBİ’ler zaten artan kira, enerji ve finansman maliyetleriyle ayakta durmaya çalışırken, devletin verdiği desteği geri çekmesi ciddi bir güven sorunu yaratmaktadır. Sonuçta toplam SGK prim oranı %36,75 gibi oldukça yüksek bir seviyeye ulaşmıştır. Bu oranla kayıtlı istihdamı korumak giderek zorlaşmaktadır.
İsteğe bağlı sigorta primi oranının %32’den %33’e çıkarılması ise sosyal güvenliğe kendi imkânlarıyla tutunmaya çalışan vatandaşlara adeta “biraz daha zorlanabilirsiniz” demektir. Emeklilik zaten ulaşılması güç bir hedef haline gelmişken, bu artış sosyal devlet anlayışıyla ne kadar örtüşmektedir, sormak gerekir.
Genç girişimcilere yönelik 1 yıllık Bağ-Kur prim desteğinin kaldırılması ise üzerinde en çok durulması gereken konudur. Her fırsatta “gençler girişimci olsun” denilirken, onları ayakta tutan en somut desteklerden birinin sessizce kaldırılması büyük bir çelişkidir. Sahada bu destek sayesinde işini sürdürebilen, vergi mükellefi olmayı başaran yüzlerce genç gördük. Bu düzenleme, gençlere verilen sözlerin ne kadar kırılgan olduğunu göstermektedir.
Prime esas kazanç üst sınırının 7,5 kattan 9 kata çıkarılması da yüksek gelirli çalışan ve işverenlere daha fazla prim yükü getirmektedir. SGK’nın finansman açığı, reformlarla ve etkin denetimle kapatılması gerekirken, yine “daha fazla prim alalım” yaklaşımı tercih edilmiştir. Bu anlayış sürdürülebilir değildir.
Bir mali müşavir olarak şunu açıkça ifade etmek isterim:
Sosyal güvenlik sisteminin sorunları prim oranlarını artırarak değil, kayıt dışılıkla samimi mücadele ederek, adil bir prim yapısı kurarak ve teşvikleri güçlendirerek çözülür. Sürekli artan yükler, sistemi güçlendirmez; aksine sistemi taşıyanları yorar.
Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek bu düzenlemelerin sahadaki etkilerini çok kısa sürede göreceğiz. Ancak şimdiden söylemek mümkündür ki; bu paket bir “reform” değil, yük aktarımıdır. Ve bu yük, yine üretenin, çalışanının ve dürüst mükellefin sırtına bırakılmıştır.
Barış Barışoğlu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir